Osmanlının en parlak şaşalı dönemidir Lale devri. Osmanlı tarihinde Pasarofça antlaşmasından III. Ahmet‘in tahttan indirilmesine değin süren zevk ve düşüncede incelikleri kapsayan dönem diye geçer sözlüklerde.
Lüks ve eğlencenin bol olduğu bu dönemden sonra Osmanlının çöküş dönemleri başlar. 1535’de ilk kez padişah fermanıyla Fransızlara tanınan haklar ile başlayan Kapitülasyon, daha sonraki yıllarda verilmeye devam edecektir. Lale Devri zamanında yeni verilen kapitülasyonlar Osmanlı İmparatorluğunun lüks yaşamından çıkıp çöküşe doğru yol almasını hızlandırmıştır.
Bu gece ağabeyim Yalçın Çakır ile karşıdan yani Anadolu yakasından Avrupa yakasına geçiyoruz. Bir hasta ziyaretinden dönüyoruz. Arabayı ben kullanmadığımdan etrafı izleme fırsatım var. Muhteşem İstanbul manzarası için Boğaz köprünse doğru ilerliyoruz.
O kadar lüks bir yaşam ki İstanbul her yanınız lüks otomobiller, villalar v.s. Kara yolunun kenarında belediye işçileri gece olmasına rağmen çalışmaya devam ediyor.
Yolun sağında çok güzel bir kız kulesi yapmışlar, cimlerin arasında envai çeşit çiçekler. Yolun sol tarafında ise olimpiyatlara aday olduğumuzdan olsa gerek olimpiyat logosunu yapıyorlar çiçeklerden.
Bundan on yıl önce olmalı İstanbul’da sokakların yeniden lalelerle dolması. Osmanlının mirası olan bu Laleler Hollanda dan geri alınmış yeniden sahiplenilmişti sanki.
İstanbul’da hatta Tüm Türkiye’de sokakların çiçeklerle donatılması gerçek anlamda bir gelişmişlik midir. Görüntüsü güzel ama gece saat 02,00’den sonra özelikle yaz aylarında sokaklarda yaşayan fakir insanlarında yatağıdır o lalelerin olduğu çimler.
1535’de başlayan tarih bu günde tekrar etmiyor mu? diye düşünmeden edemedim o kadar lüksü ve bir tarafta da oluşan fakir insanları görünce.
Kapitülasyonlar 2013’de de hızla devam etmiyor mu? Bu gün bir yerli banka daha yabancılara satılmadı mı? Hangi ülkenin bankaları yabancıların elinde bizde olduğu gibi. Hangi ülkenin iletişimini elinde tutan firmalar yabancıların elinde. Hangi ülkede maden, enerji, sağlık, gıda firmalarının devleri yabancıların elinde.
Özelleştirme mi?
Yabancılaştırma mı?
Fedai Çakır
19 Mart 2013, İstanbul
Not:
Halkın büyük bir kısmı zor durumdayken İstanbul’da bazı devlet büyüklerinin rahat bir yaşam sürdürmeleri, eğlenceye düşkünlükleri huzursuzluklara sebep oluyordu Patronu Halil isimli bir yeniçeri bu durumdan memnun olmayan halkı da yanına katarak isyna çıkardı. İsyan sonucu Nevşehirli Damat İbrahim Paşa idam edildi ve yakınları öldürüldü. Bir dönem böylece son buldu.